เกม Scratch กิจกรรมการเรียนรู้เกมการสอนสนุก ๆ ที่เหมาะกับการศึกษายุคใหม่
โปรแกรม Scratch คืออะไร
โปรแกรม Scratch คือ โปรแกรมสร้างเกมและผลงานต่าง ๆ ที่อาศัยความคิดสร้างสรรค์โดยการออกคำสั่งโดยใช้ภาษาคอมพิวเตอร์ในรูปแบบกราฟิกที่ออกแบบมาเพื่อให้น้อง ๆ สามารถสร้างสรรค์ผลงานและพัฒนาโครงสร้างของโปรแกรมหรือคำสั่งนั้น ๆ ได้อย่างง่าย
โดยโปรแกรม Scratch มีอินเตอร์เฟสใช้งานแบบ Block Programming coding สามารถป้อนคำสั่งได้ผ่านการลากและวาง (drag-and-drop) บล็อกคำสั่งอย่างเป็นลำดับขั้นตอน ทำให้น้อง ๆ สามารถโค้ดเกม Scratch และสร้างโปรแกรมหรือผลงานได้โดยการเลือกและจับไอคอนคำสั่งแล้วลากวางลงในพื้นที่ทำงาน ไม่ต้องกังวลกับไวยากรณ์และความถูกต้องของภาษาคอมพิวเตอร์ที่ซับซ้อนยุ่งยาก
ประโยชน์ของโปรแกรม Scratch
การเรียนรู้ผ่านกิจกรรมเกมสร้างสรรค์โดยใช้โปรแกรม Scratch เป็นเครื่องมือที่เหมาะสำหรับการเรียนรู้สำหรับน้อง ๆ และผู้ฝึกเขียนโปรแกรมเบื้องต้น เนื่องจากโปรแกรม Scratch มีรูปแบบการใช้งานที่ช่วยให้ผู้ใช้เข้าใจหลักการและโครงสร้างของโปรแกรมได้อย่างง่าย และนอกจากนี้เกม Scratch ยังเป็นการเรียนรู้ที่สนุกสนาน
อีกทั้งการเรียนรู้ผ่าน Scratch game ยังส่งเสริมและพัฒนาทักษะคิดวิเคราะห์และการแก้ปัญหา โดยน้อง ๆ จะต้องวางแผน ออกแบบ และเรียนรู้วิธีการแก้ไขปัญหาในการโค้ดเกมสร้างโปรแกรมของตนเอง รวมไปถึงสร้างสภาพแวดล้อมที่เปิดกว้างให้น้อง ๆ สร้างความคิดสร้างสรรค์และนำไปสู่ความสำเร็จในการสร้างผลงาน
ซึ่ง Scratch ไม่เพียงแค่โปรแกรมสร้างเกมเพื่อการศึกษาเท่านั้น แต่น้อง ๆ สามารถรังสรรค์ผลงานในรูปแบบอื่น ๆ เช่น แอนิเมชัน เสียงดนตรี เป็นต้น ผ่านการออกคำสั่งในรูปแบบของการเขียนโปรแกรมที่น่าสนใจผ่านการใช้โปรแกรม Scratch ก็ได้เช่นกัน การสร้างเกม Scratch เป็นเพียงส่วนหนึ่งที่โปรแกรม Scratch สามารถทำได้และเป็นที่นิยมเท่านั้น
โปรแกรม Scratch เปิดให้บริการฟรีโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
สื่อการสอนประกอบการเรียน Scratch ออนไลน์ เป็นสื่อการสอนโดยใช้เทคโนโลยีโปรแกรมสร้างเกม ง่าย ๆ เพื่อให้น้อง ๆ ได้เรียนรู้การเขียนโปรแกรมผ่านการโค้ดเกม Scratch ที่ถูกออกแบบและพัฒนาโดย MIT Media Lab เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ด้านเทคโนโลยี การคิดแก้ปัญหาโดยใช้เหตุผล รวมไปถึงการใช้ความคิดสร้างสรรค์ โปรแกรมสร้างเกม Scratch นั้นถูกแปลมากกว่า 70 ภาษาทั่วโลกและเปิดให้บริการโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
ส่วนประกอบเบื้องต้นของโปรแกรม Scratch
โปรแกรม Scratch ประกอบด้วยพื้นฐานของโปรแกรมเขียนโค้ดที่มีส่วนของการควบคุมการทำงานเพื่อเป็นพื้นที่ในการออกคำสั่งให้เกิดเป็นเกม Scratch พื้นที่การเคลื่อนที่และการแสดงผลคำสั่ง การเก็บข้อมูลและตัวแปรเพื่อวิเคราะห์การตอบสนอง รวมไปถึงการเข้าถึงเซ็นเซอร์และอุปกรณ์อื่น ๆ โดยประเภทของคำสั่งต่าง ๆ ภายในบล็อกก็สามารถแยกคร่าว ๆ ได้ดังนี้
- คำสั่งประเภทเหตุการณ์ เป็นคำสั่งพื้นฐานของโปรแกรม Scratch จะประกอบด้วยบล็อกคำสั่งที่ใช้ในการเริ่มต้นเมื่อน้อง ๆ ต้องการสร้างเหตุการณ์บางสิ่งในการสร้างเกม Scratch หรือสร้างผลงานรูปแบบอื่น ๆ โดยตัวอย่างบล็อกคำสั่งประเภทเหตุการณ์เช่น เริ่มต้น (Start), หยุด (Stop) กดปุ่ม (When Button Clicked), เมื่อวัตถุโดนแตะ (When Sprite Touched) เป็นต้น
- คำสั่งประเภทควบคุมการทำงาน: ประกอบด้วยบล็อกคำสั่งที่ใช้ในการควบคุมการทำงานของโปรแกรม โครงสร้างเกม Scratch เช่น ทำซ้ำ (Repeat), เมื่อเงื่อนไขเป็นจริง (If-Else) เป็นต้น
- คำสั่งประเภทการเคลื่อนที่และการแสดงผล: ประกอบด้วยบล็อกคำสั่งที่ใช้ในการเคลื่อนที่และแสดงผลของวัตถุ เช่น เคลื่อนที่ไปทางซ้าย (Move Left), แสดงตัวเลข (Show Number) เป็นต้น
- คำสั่งประเภทการเก็บข้อมูลและตัวแปร: ประกอบด้วยบล็อกคำสั่งที่ใช้ในการใช้ตัวแปรเพื่อสร้างโค้ดเกม Scratch ที่มีความซับซ้อนเพิ่มขึ้น โดยบล็อกคำสั่งประเภทนี้ยกตัวอย่างเช่น ตั้งค่าตัวแปร (Set Variable), อ่านค่าตัวแปร (Get Variable) เป็นต้น
นอกจากบล็อกคำสั่ง 4 ประเภทหลัก ๆ ที่สำคัญแล้วยังมีบล็อกคำสั่งที่เกี่ยวข้องกับการเข้าถึงเซ็นเซอร์และอุปกรณ์อื่น ๆ อยู่ด้วยเช่นกัน โดยประกอบด้วยบล็อกคำสั่งที่ใช้ในการเข้าถึงเซ็นเซอร์หรืออุปกรณ์เสริม เช่น กล้อง (Camera), เซ็นเซอร์เสียง (Sound Sensor) เป็นต้น
Scratch เอาไปทำอะไรได้บ้าง
โปรแกรม Scratch เป็นโปรแกรมสร้างเกมเพื่อการศึกษาที่เป็นสื่อการเรียนรู้ที่เหมาะสำหรับการเรียนรู้ในการเขียนโปรแกรมของน้อง ๆ โดยส่วนใหญ่แล้วนิยมจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในรูปแบบของเกม Scratch ที่มีทั้งความสนุกสนาน ทำให้น้อง ๆ เกิดความสนใจและให้ความร่วมมือเป็นอย่างดีในกิจกรรมเชิงรุกอย่างเกมการสอนสนุก ๆ ส่งผลให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
แต่โปรแกรม Scratch นั้นไม่ได้เพียงแค่เป็นโปรแกรมสร้างเกมง่าย ๆ เพียงเท่านั้น ถึงแม้การสร้างเกม Scratch จะเป็นที่นิยมอย่างมากในการนำมาใช้ แต่ทั้งนี้โปรแกรม Scratch ยังสามารถทำอะไรได้อีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นการสร้างสรรค์แอนิเมชันภาพเคลื่อนไหว การวาดรูปโดยการโค้ดดิ้ง รวมไปถึงการสร้างสรรค์ในรูปแบบอื่น ๆ อย่างการสร้างเสียงเพลง น้อง ๆ ก็สามารถทำได้ภายในโปรแกรม Scratch
รูปแบบของเกม Scratch ที่สามารถทำได้
อย่างที่ทราบว่าโปรแกรม Scratch เป็นโปรแกรมสร้างเกมง่าย ๆ แล้วนั้น น้อง ๆ สงสัยกันไหมว่ารูปแบบเกม Scratch ที่สร้างได้นั้นเป็นเกมรูปแบบใดบ้างและเกมต่าง ๆ มีวิธีการเล่นแบบใด Code Genius จะพาน้อง ๆ ไปทำความรู้จักเอง
Mobile friendly คือ รูปแบบของเกม Scratch ที่มีความเหมาะสมกับอุปกรณ์เคลื่อนที่ของผู้เล่น (แท็บเล็ต iPad หรือสมาร์ทโฟน) และทำให้ผู้เล่นสามารถใช้งานได้ง่าย โดยที่ไม่ต้องขยายหน้าจอ หรือปรับค่าต่าง ๆ อย่างละเอียดด้วยตนเอง รวมไปถึงการสร้างเกมที่มีข้อความตัวหนังสือที่อ่านง่าย
Game 3d คือ เกมที่มีภาพประกอบแสดงผลในทุกมิติ (ความสูง ความกว้าง และความลึก) โดยข้อดีของเกม 3D คือจะช่วยให้ผู้เล่นได้สัมผัสกับเกม Scratch ที่มีองค์ประกอบภาพสวยงามทำให้รู้สึกเหมือนจริงให้ผู้เล่นสามารถดื่มด่ำกับโลกเสมือนได้อย่างเต็มที่
Game Animation คำว่า Animation คือ ภาพเคลื่อนไหว เป็นภาพที่สร้างขึ้นโดยการนำภาพนิ่งหลาย ๆ ภาพมาฉายต่อเนื่องกันด้วยความเร็วสูง ทำให้เกิดภาพลวงตาของการเคลื่อนไหวออกมา ดังนั้น Game Animation คือเกม Scratch ที่ใช้ภาพเคลื่อนไหวมาเป็นองค์ประกอบภายในเกมนั่นเอง
5 เกม Scratch ที่น่าสนใจ เกมการสอนสนุก ๆ ที่เข้าเล่นได้ง่าย ๆ
โปรแกรม Scratch เป็นสื่อการสอนรูปแบบหนึ่งที่ส่งเสริมให้น้อง ๆ ได้ฝึกใช้ทักษะการทำงานเป็นขั้นตอนและวิธีการคิดแก้ปัญหาที่เป็นระบบ ซึ่งเป็นผลจากแนวคิด “Computational Thinking” ซึ่งสื่อการเรียนการสอนที่นิยมนำมาใช้มักจะอยู่ในรูปแบบของเกม Scratch ที่น้อง ๆ จะเกิดความสนุกสนานและเกิดความสนใจขณะทำกิจกรรมและส่งผลให้การเรียนรู้นั้นสัมฤทธิ์ผล ซึ่งในวันนี้ Code Genius จะมาแนะนำตัวอย่างของเกม Scratch ที่เป็นเกมสร้างสรรค์ที่ส่งเสริมในการเรียนรู้
1. Scratch A Mario game
เกม Scratch ที่นำเอา Concept เกมสุดคลาสสิกอย่างเกม Mario มาสร้างโดยการใช้โปรแกรมสร้างเกมง่าย ๆ ในการโค้ดเกมนี้ขึ้นมา น้อง ๆ จะได้สนุกสนานไปกับการเล่นเกมสุดคลาสสิกอย่างเกม Mario ที่สะสมแต้มโดยการบังคับตัวละครไปเก็บเหรียญภายในฉากให้ได้เยอะที่สุด และยังมีอุปสรรคมากมายในเกมให้น้อง ๆ ได้พาตัวละครเข้าไปผจญภัย
2. Crazy Parking
Crazy Parking เป็นเกม Scratch ที่สร้างโดยโปรแกรมสร้างเกมง่าย ๆ แต่เป็นเกมที่น้อง ๆ สามารถสนุกและเพลิดเพลินได้อย่างไม่รู้เบื่อแน่นอน โดย Crazy Parking Scratch game เป็นเกม Scratch ในรูปแบบของเกมบังคับรถ ที่สามารถโค้ดเกมให้ออกมาได้เป็นเกมสร้างสรรค์ที่สนุกมาก แถมสมจริงอีกด้วยเพราะในการเล่นให้ผ่านในแต่ละเลเวล น้อง ๆ จะต้องคำนวณเพื่อกะองศาในการจอดรถและการเข้ามุม ซึ่งยังส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ทางคณิตศาสตร์ให้กับน้อง ๆ อีกด้วย
ลิงก์เกม Crazy Parking : https://scratch.mit.edu/projects/538007226/
3. Among Us Platformer
ผู้ใช้โปรแกรม Scratch สร้างเกมที่ชื่อโปรเจกต์ว่า Among Us Platformer ขึ้นมานั้น ได้อ้างอิงถึง Concept เกมชื่อดังที่น้อง ๆ หลาย ๆ คนจะต้องรู้จักเป็นอย่างดีนั่นก็คือเกม Among us เป็นการใช้โปรแกรมสร้างเกมง่าย ๆ อย่างโปรแกรม Scratch สร้างสรรค์เกมนี้ให้เราได้เล่น โดยเกม Scratch ที่ชื่อว่า Among Us Platformer นี้จะนำปริศนาหรือเควสจากในเกมมาทั้งหมดชนิดที่ว่าเหมือนในเกม Among us อย่างกับแกะมาจำลองไว้ในเกม Scratch ให้ น้อง ๆ ได้เข้าเล่นเหมือนเล่นเกม Among us จริง ๆ เลยนั่นเอง
ลิงก์เกม Among Us Platformer : https://scratch.mit.edu/projects/19660567/
4. Run Cat
เกม Scratch ที่ชื่อโปรเจกต์ว่า Run Cat! 3D runner game หรือ Run Cat เป็นเกมแนว 3D ที่สร้างสรรค์ได้โดยใช้โปรแกรมพื้นฐานสุดเบสิกอย่าง Scratch ไม่จำเป็นที่จะต้องใช้โปรแกรมสร้างเกมส์ 3D ที่มีความยุ่งยาก โดยเกมเป็นเกม Scratch Run Cat! นี้เป็นเกมที่น้อง ๆ ต้องบังคับตัวละครเพื่อสะสมคะแนนไปเรื่อย ๆ โดยการเก็บเหรียญและจะต้องคอยหลบสิ่งขีดขวางที่เป็นอุปสรรค โดยเกม Scratch Run Cat! เป็นเกมแนว runner ที่มีเกมดัง ๆ ที่น้อง ๆ รู้จักอย่าง Cookie Run หรือ Subway surfers นั่นเอง
ลิงก์เกม Run Cat! 3D runner game : https://scratch.mit.edu/projects/525529496/
5. Scratch Blaster
Scratch Blaster เป็นเกม Scratch ในรูปแบบของเกม 8 bit ยิงเอเลียนในตำนานอย่างเกม Blaster ซึ่งในเกมสร้างสรรค์อย่างเกม Scratch Blaster นี้ภายในเกมน้อง ๆ จะได้บังคับจรวจเพื่อยิงเอเลียนที่จะมาโจมตียานของเรา ซึ่งเมื่อกำจัดเอเลียนได้แล้วก็จะสุ่มดรอปไอเทมเพื่ออัปเกรดยานหรือจรวดของเราให้มีพลังและอานุภาพที่รุนแรงขึ้น และล่าสุดผู้สร้างโปรเจกต์ Scratch game นี้ได้พัฒนาโค้ดเกมนี้ให้สามารถเล่นในสมาร์ตโฟนและแท็บเล็ตได้แล้ว
ลิงก์ เกม Scratch Blaster (Now Mobile Accessible) : https://scratch.mit.edu/projects/501993556/
สรุป
โดยสรุปแล้ว โปรแกรม Scratch มีประโยชน์ในการสนับสนุนการเรียนรู้การโปรแกรมเบื้องต้น การเรียนรู้ผ่านกิจกรรมการสอนเกม Scratch เป็นการเรียนการสอนที่ส่งเสริมและพัฒนาทักษะคิดวิเคราะห์และการแก้ปัญหา การสร้างความคิดสร้างสรรค์ การทำงานเป็นทีม และการสนับสนุนในการเรียนการสอนเชิงรุกที่เพิ่มประสิทธิภาพให้กับน้อง ๆ มีสมาธิและรู้จักการใช้เทคโนโลยีอย่างถูกวิธี
Code Genius กับ เกม Scratch
ถ้าอยากให้น้อง ๆ สามารถสร้างเกมแบบนี้ได้ หรือสนใจให้น้อง ๆ ได้ฝึกการ Coding ผ่านการสร้างเกม ด้วยการเขียนโปรแกรมแบบ Block Programming ที่เหมาะกับเด็ก ๆ ทั้งระดับ Beginner จนไปถึงระดับ Advanced หรือสนใจสร้างเกมเป็น Theme ที่น้อง ๆ เลือกเองได้ในรูปแบบของ Scratch Lab สามารถขอรายละเอียดคอร์สเรียนได้ที่ Line Official ของ Code Genius Academy อีกทั้งน้อง ๆ ยังจะได้ฝึกฝน เปิดประสบการณ์ จนถึงการเข้าร่วมการแข่งขัน National Scratch Competition อีกด้วย